خاکی که مقدار نمک آن به حدّی است که برای گیاه مضر باشد، “خاک شور” نامیده میشود.و آبی که نمک آن به حدّی است که باعث افت محصول شود، “آب شور” گفته میشود. شوری خاک را میتوان توسط آبیاری سنگین با آب شیرین کاهش داد.
در خاک شور ریشه، گیاه به سختی میتواند آب مورد نیاز خود را از خاک جذب کند. در خاکهای شور، رشد گیاه به خاطر کمآبی (هر چند که خاک به اندازه کافی مرطوب باشد) کم شده و متوقّف میگردد.برای مقابله با شوری آب، نخستین گام، اندازهگیری میزان شوری آب آبیاری و دومین گام، اندازهگیری میزان شوری خاک است.
مواردی که هنگام استفاده از آبهای شور باید رعایت کرد:
- هنگام استفاده از آبهای شور برای آبیاری زمینهای کشاورزی، باید فاصلهی بین آبیاریها را کم کرد تا غلظت املاح موجود در محلول خاک به حدّ بحرانی (از نظر کاهش محصول)نرسد.
- در زمان بکار بردن آبهای شور، ضمن استفاده از ارقام مقاوم به شوری، از شستشوی خاک نیز نباید غافل شد.
- بهتر است در زمان آیش و یا زمانی که گیاه در حالت خواب به سر میبرد با آبیاری سنگین، نمکهای موجود در خاک سطحی را از دسترس ریشهها دور کرد. با اینکه حلالّیت املاح در فصول گرم سال بیشتر میباشد، ولی بهتر است که عمل آبشویی در فصل زمستان صورت گیرد (به دلیل محدود بودن آب در فصل تابستان و همچنین تبخیر کم و نبودن اراضی زیرکشت گیاهان در فصل زمستان).
- با توجه به اینکه سبز شدن بذور در اراضی شور یکی از مشکلات اساسی است، پیش از عملیات آمادهسازی زمین برای کاشت مجدد، باید «پیش آبیاری» یا آبیاری قبل از کشت انجام گیرد.
- هنگام آبیاری با آب شور، مؤثرترین شیوه در کمک به جوانه زدن بذور، انتخاب عمل صحیح بذرکاری است؛ به این معنی که در آبیاری کرتی، زمین باید به دقت تسطیح شود تا از تشکیل پشتههای نمک در محل برآمدگیها جلوگیری گردد.
- در بین روشهای گوناگون آبیاری، روشهای بارانی و قطرهای از نظر کنترل شوری قابلیت بالایی دارند؛ بنابراین تغییر روش آبیاری از کرتی و نشتی به قطرهای و بارانی، تأثیر مهمی در کنترل شوری دارد.
برای اندازهگیری میزان شوری آب و آبیاری، مقداری از آن را در ظرف تمیزی ریخته و درِ ظرف را محکم ببندید و برای اندازهگیری شوری آب، آن را به آزمایشگاه آب و خاک تحویل دهید.
شوری خاک از چند طریق رشد گیاه را دچار محدودیت میکند
- آب قابل استفاده گیاه را کاهش میدهد: به عبارت دیگر در خاکهای شور، گیاهان زودتر دچار پژمردگی میشوند که این پدیده را اصطلاحاً خشکی فیزیولوژیکی میگویند. زیرا بدلیل شور بودن خاک، گیاهان نمیتوانند آب درون خاک را جذب کنند.
- مسمومیت: بعضی از یونها به مقدار زیاد در خاکهای شور وجود دارند و بر اثر جذب زیادشان توسط گیاه، برای آن ایجاد مسمومیت میکنند که از مهمترین آنها می توان کلر،سدیم و بر را نام برد.
- عدم تعادل تغذیهای: در خاکهای شور بدلیل وجود زیاد بعضی از یونها تغذیه گیاه، دچار مشکل میشود. بعنوان مثال در یک خاک شور، بدلیل غلظت زیاد کلر در محلول خاک و جذب آن بوسیلهی گیاه، جذب نیترات و سولفات توسط گیاه کم میشود. در صورتیکه نیترات و سولفات از یونهای بسیار ضروری در تغذیه گیاه هستند. یا بعنوان مثال، جذب زیاد سدیم توسط گیاه، باعث کاهش جذب پتاسیم میشود.
[/av_promobox] [av_headline_rotator before_rotating=’ما هستیم ‘ after_rotating=” interval=’5′ animation=” margin=” margin_sync=’true’ tag=’h3′ size=” align=’left’ custom_title=” av-medium-font-size-title=” av-small-font-size-title=” av-mini-font-size-title=” av_uid=’av-oslj8′ custom_class=” admin_preview_bg=”] [av_rotator_item title=’عالی’ link=” linktarget=’no’ custom_title=” av_uid=’av-5yzy5w’] [av_rotator_item title=’هوشمند’ link=” linktarget=’no’ custom_title=” av_uid=’av-4gea9w’] [av_rotator_item title=’سریع’ link=” linktarget=’no’ custom_title=” av_uid=’av-310shg’] [/av_headline_rotator]